Ardıllarının ismini telafuz etmekten imtina ettiği Kürt Beyi, Besravî

Namuslu tarihçiler detaylı yakın kürt tarihini yazdığında Besravî  bağımsız  Kürt statüsü idealinden taviz vermemiş son Konfederasyon önderlerinden olduğu için tarihte hak ettiği yeri mutlaka alacaktır.

Besravî devraldığında Berazî Konfrederasyonu isim olarak var ancak şaşalı günlerini geride bırakmış, sisyasi birligini yitirmiş, derme çatma bir yapı halindedir.

Böyle bir dönemde Berazî önderliğini üstlenen Besravî ve yoldaşları'nın yaşadıkları ve haklarında ileri sürülen iddialar diğer kürt haraketleriyle tıpa tıp aynıdır.

Dönemi moda aşağılaması olarak eşkiyalık

Rivayet edilir ki Besravî nin yoldaşlarından Muradî îllo (KCK yürütme kurulu üyesi Murat Karayılan ın amcası) yaklasik 40 kişiyi öldürmüştür. Bu gerekçe ile de eşkiya olarak yaftalanır.

Ancak ölüm ile sonuçlanan bu olayların nedeni ve öldürülenlerin kimlikleri saklı tutulur. Önemsizmiş gibi görünse de şeytan bu ayrıntıda  gizlidir, çünkü öldürülenlerin kimlikleri ve ölüm nedenleri hakikatin ipucları açısından çok önemlidir.

Çatışma halinde olan yapılarınn birbirlerinden adam öldürmeleri ile cinayet farklı şeylerdir. Burada yapılmaya çalışılan Berazî'lerin osmanlı ve devamı  yapılara karşı yapılan eylemlerine farklı anlam yükelenmesi, çarpıtılmasıdır.

Besravî ye dönecek olursak

O ve yoladşları ile HEM ve KERH Beylerin in intikamını almak ve onların bağımsızlık politikarını tavizsiz sürdürmeyi hedeflediklerini iddia etmek yanlış olmayacaktır.

Bu çerçevede bir taraftan Siruç, Kobanî ve Biraçik te BER önderleri, diğer taraftan da dışarıda (manda Binbaşısı, Binbaşı Noel'in  Berdixan Bey in çocukları gerçekleştirdiği Kürdistan gezisinde görüştükleri kuvvetle muhtemeldir) destek faaliyetleri yürütmüşlerdir.

Yine Fıransızların Suriyede konuşlanan kuvvetleri ile geliştirilen ilişkiler de bu hedefe ulaşabilmek için geliştirilen dış ilişki faaliyeti olarak değerlendirmek yerinde olacaktır.

Ancak bu politik eksen Kêtîk'anda yıllardır süren mücadale sonucu bezmiş, yorulmuş bir  kesimi ikna edememiş ve devlet birimlerinin de kışkırtmaları neticesinde Besravî ye Kêtik'iler içinde muhalif gurup oluşturulmuştur.

Bu gun pasiv de olsa varlığını sürdüren Qeriş ve Melkiş guruplaşmasının temeli o gün koşullarında takınılan tutum ile alakalı olduğu, vaaz edildiği gibi "qerişoğulları, melkişoğulları" gibi süslenerek sunulan bir kan bağına rastlanmadığı bilinmektedir.

Kêtik'lerdeki iç  guruplaşmaya  Bozan ve Hirço Bey ler öncülüğünde somutlaşan Suruç ta ki diğer berazi BER'lerinin cumhuriyete entegre olma politikasına yatmaları  çatırdamakta olan Berazî Konfederasyonuna son darbeyi indirmiştir. (bu politikanin bedelini Girite sürgün ile ödemekten kurtulamamislardir)

Besravî önderliğindeki Kêtik"iler önce yanlız, sonra iç gurplaşma neticesinde de sosyal ve siyasi birliklerini tamamen yitirmişlerdir.

Sosyal ve siyasi kurumları dağıtılarak savunmasız bırakılan yapı saldırılara savunmasız kalmıştır, nitekim önceki yazılarda tarif edilen "derebeyliğimsi düzen"e karşı ciddi bir savunma refleksi sergileyememişlerdir.

Genç cumhuriyetin bu yöntem ile Kêtik'lere baş eğmemezliğin, bağımsız politika geliştirmenin hesabını sorarak burunlarını sürtmeyi amaçldığını iddia etmek yersiz olayacaktır.

Besravî bu haliyle Berazî Konfedereasyonu ve Kêtik Ber'inin trajik sonu yaşayan önderi olmaktan kurtulamamıştır. Atalarının intikamını alarak konfederasyonun birliğini geliştirip özgürlüğe yürümek isterken yaşatılan yıkıma katlanmak zorunda kalmıştır.

Yaşanmak zorunda kalınan acı sondan ötürü taraftarları mahçubiyetlerinden, karşıtlarıysa devlet ile ilişkilerinin bozulabilmesi ihtimalinden;

ismi ardılları tarafından anılmaya çekinilen son Berazî, Kêtik'î Beyi Besravî maaslesef tarihte hak ettiği yeri hala alamamıştır.