Fransız Devrimi sonrasında ulus-devletlerin yükselişi, tarih yazımını ve siyasal kimlik inşasını tek çizgiye indirgeyen bir paradigma yarattı. Bu paradigma, farklı halkların ve kültürlerin iç içe geçmiş tarihsel varoluşlarını tek bir ulusal kimlik altında eritmeye çalıştı.
Kürt gerçeğinde olduğu gibi bu süreç çoğu zaman çatışma ve asimilasyon politikalarıyla ilerledi; ulusal tarih, bilimsellikten çok ideolojik mühendisliğin ürünü haline geldi.
Demokratik ulus kavramı, bu tekçi anlayışa karşı geliştirilmiş alternatif bir modeldir. Ulusu yalnızca etnik kökenle tanımlamayan, farklı kimlikleri ve kültürleri eşit düzeyde tanıyan bir yaklaşımı temsil eder.
Bu çerçevede ulusal birlik, tek bir kimliğin dayatılmasıyla değil, farklılıkların ortak bir siyasal zeminde buluşmasıyla mümkündür. Demokratik ulus, ulusal bilinci dar bir etnik aidiyetin sınırlarına hapsetmez; aksine, tarihsel ve toplumsal çeşitliliği bir arada yaşatmayı hedefler.
Bu noktada günümüzde yapılan DNA testlerinin çoğul sonuçlar vermesi, demokratik ulus kavramının tarihsel delili gibidir. Tek bir “saf” kimlik iddiasının bilimsel olarak da geçersiz olduğunu gösteren bu bulgular, halkların birbirine karışmış tarihini somut biçimde ortaya koyar.
Genetik çeşitlilik, ulus-devletlerin tekçi anlatısına meydan okurken, demokratik ulusun çoğulculuğunu doğrular.
Kürdistan özgülünde bu kavram, tarihsel liderlerin ve hareketlerin bıraktığı mirası tek bir çizgiye indirgemek, dört ana ve onlarca lehçeyi biri içinde eritmek yerine, onların temsil edildiği farklı deneyimleri ortak bir toplumsal hafızanın parçaları olarak görmeyi önerir.
Alişer'den Bedirxan, Seyit Rıza’ya, Qazî Mihemed, Barzanî, Milan'dan Berazî’ye uzanan çizgi, sayın Öcalan'ın formule ettiği demokratik ulus perspektifinde birbirini dışlayan değil, birbirini tamamlayan tarihsel halkalar olarak okunabilir.
Bu yaklaşım, ulusal bilinci tek bir sembole indirgemek yerine, çoklu semboller ve çoklu hafızalar üzerinden yeniden kurar.
Dolayısıyla demokratik ulus, ulusal kimliği görünmez kılmak değil; onu çoğul bir zeminde yeniden tanımlamak anlamına gelir. Bu, Kürt olmayı inkâr etmek anlamına gelmez; aksine Kürt kimliğini daha geniş bir toplumsal çerçevede güçlendirmek demektir.
Kavramsal açıklık burada tekçilikten değil, çoğulluğun kabulünden doğar. Ulusal varoluş, yalnızca tek bir bayrak ya da tek bir isimle değil; farklı kimliklerin eşit temsiliyle güçlenir.
Sonuç olarak Demokratik ulus anlayışı, ulusal bilinci daraltan ideolojik kalıpları aşarak, Kürt toplumunun tarihsel çeşitliliğini ve siyasal taleplerini daha kapsayıcı bir çerçevede ifade etme imkânı sunar
Kommentare